W notce Kto zada TE pytania? poruszono kwestię:
Jeśli chodzi o głosy nieważne należy zrobić co następuje. Przede wszystkim zbadać, - bo nigdy tego nie zrobiono - jaki procent wśród głosów nieważnych to karty wrzucone bez krzyżyka ((ne wiem, nie znam, nie interesuje mnie sejmik) , jaki to pomylenie z poplątaniem, czyli stawianie krzyżykow przy rożnych komitetach i jakie to karty przekreślone, często z dopiskiem - oddalem glos nieważny. Widzialam takie.
warto zwrócić uwagę na konstrukcję protokołów, opracowanych przez PKW, a sporządzanych przez Obwodowe Komisje Wyborcze na podsumowanie procesu wyborczego, zwykle też były one kopiowane przez zainteresowanych monitorowaniem wyników (członkowie komisji bądź mężowie zaufania).
Jednostronicowy protokół wyboru na wójta, gdzie zwykle były 2-3 nazwiska do zaznaczenia i odnotowano 1-2 procentową ilość głosów nieważnych, zawiera pola
11 Liczba głosów nieważnych
11a w tym liczba głosów nieważnych z powodu postawienia znaku "X" obok nazwiska dwóch lub większej liczby kandydatów
11b w tym liczba głosów nieważnych z powodu niepostawienia znaku "X" obok nazwiska żadnego kandydata
11c w tym liczba głosów nieważnych z powodu postawienia znaku "X" wyłącznie obok skreślonego nazwiska kandydata
12 Liczba głosów ważnych oddanych na wszystkich kandydatów
A teraz książeczki, czyli wybory do Rad Powiatu oraz Sejmików, zawierające znacząco większą liczbę oddanych głosów nieważnych
11 Liczba głosów nieważnych
12 Liczba głosów ważnych oddanych łącznie na wszystkie listy kandydatów
Jednym słowem tam gdzie można było spodziewać się najwięcej nieważnych głosów przygotowane protokoły "zubożono" o informacje istotne dla zanalizowania powodów tak dużej ilości błędów. Bez dostępu do oryginałów kart do głosowania nie można ocenić powodów tak dużej ilości błędów, publikowane protokoły "pozbawiono" kilku wierszy w tabelach. Jak powiedział prezydent Komorowski
Gwarantami bezstronności i uczciwości są członkowie PKW, wyjątkowo doświadczeni prawnicy
Doświadczeni prawnicy opracowali tę dokumentację wyborczą, przeznaczoną dla mieszkańców miast i wsi.
Jednocześnie muszę dopisać, że w przypadku kilku komisji, w których zasiadały znane mi osoby, ba jedna z nich była przewodniczącą, procent nieważnych głosów oddawanych na „książeczki” przekraczał 20% w związku z niezrozumieniem zasad przez głosujących. W trakcie szkolenia dla członków komisji przekazano kategoryczne zalecenia: nie wolno pomagać wyborcom, w razie ich pytań należy, w towarzystwie drugiego członka komisji jako świadka, co najwyżej wskazać wywieszony na ścianie lokalu wyborczego plakat z instrukcją głosowania.
W części komisji, gdy zorientowano się jak wyborcy „krzyżykują” kolejne karty, komisje zadziałały niekonwencjonalnie, a zarazem sprzecznie z zaleceniami ze szkolenia, informując w kilku słowach podczas przekazywania kart o zasadach głosowania. Pomogło, licznik nieważnych głosów zwolnił, w wielu innych komisjach zabrakło zdrowego rozsądku, pozostały procedury i szkolenie, więc nie dziwmy się wynikom.
A wystarczyło krótkie-jeden kolor, jeden krzyżyk, powiedzieć, powiesić na ścianie, napisać na karcie.
